Rijksambtenaren in beleid, uitvoering en toezicht zijn de afgelopen decennia steeds meer ondergeschikt geraakt aan de Haagse politieke wil. Ministers en staatssecretarissen zijn echter niet de enigen die het recht op ambtelijk vakmanschap kunnen opeisen. Een van de lessen van de Toeslagenaffaire is dat ambtenaren een zelfstandige rol in het rechtsstatelijk bestel dienen te vervullen. Ze moeten daarom het recht op ambtelijk vakmanschap van burgers, volksvertegenwoordigers en de eigen professionele beroepsgroep net zo serieus meewegen als dat van bestuurders. Deze viervoudige aanspraak op ambtelijk vakmanschap stelt hoge eisen aan de normatieve identiteit van de ambtenaar. Daarom moet de Rijksoverheid als essentiële maatschappelijke institutie beschikken over een stabiel, herkenbaar waardenpatroon dat die identiteit van de ambtenaar structureert, stimuleert en ondersteunt. Het recht op ambtelijk vakmanschap analyseert de huidige stand van zaken en geeft antwoord op de vraag welke voorzieningen nodig zijn voor de institutionalisering van de normatieve identiteit van de rijksambtenaar. (Er verschijnt van deze titel ook een vrij toegankelijk e-book)

Een blik over de grens leert dat, zelfs in Europa, goed functionerende rechtsstaten geen vanzelfsprekendheid zijn. In Nederland is het rechtsstatelijk besef bij bestuur, politiek en burgers inmiddels ook aan slijtage onderhevig. In dit essay laat Hans Wilmink aan de hand van indringende voorbeelden zien hoe kostbaar rechtsstatelijk besef is en wat we kunnen doen om het te onderhouden én verder te ontwikkelen. Zo wijst hij ons de weg uit de negatieve spiraal: voorbij boos en achteloos.

Nu veel gemeenten met forse tekorten op de jeugdhulp kampen, krijgen budgetplafonds, keukentafelgesprekken en wachtlijsten de sector opnieuw in de greep. Die terugval is onverstandig en onnodig. De pijnlijke gevolgen van de broodnodige veranderingen moeten bij de sector worden gelegd, niet langer bij kinderen, jongeren en ouders. De jeugdhulp kan nog zoveel anders en beter. Dit blijkt uit de praktijken en inzichten van vernieuwers, onderzoekers, ervaringsdeskundigen en professionals in dit boek. Laten we die zo spoedig mogelijk ter harte nemen zodat de jeugdhulp écht kan doen wat nodig is. Het kan, dus het moet!

'Help, de psycholoog verzuipt!' biedt een intrigerende blik in de praktijk van eerstelijnspsycholoog Frits Bosch, een pionier in zijn vak. Een bonte verzameling aan praktijkverhalen uit zijn 36-jarige loopbaan passeert de revue. Bij Bosch vormde het persoonlijke contact met de cliënt altijd de basis voor zijn hulp. Hij zocht bij iedere cliënt een passend hulpaanbod en maakte gebruik van minimale interventies die vaak verrassend succesvol uitpakten. Ondanks de hoge waardering van cliënten en huisartsen kregen Bosch en collega's veel tegenwerking van machtige partijen in en rond de GGZ, die voorstander zijn van grootschalige gestandaardiseerde hulp. Help, de psycholoog verzuipt! is daarom meer dan een persoonlijk verslag van een psycholoog die vecht voor zijn beroepseer. Het is een fascinerende analyse van de GGZ in Nederland.

'De registeraccountant onthoudt zich van al hetgeen schadelijk is voor de eer van de stand der registeraccountants', zo luidde ooit artikel 5 van de Gedrags -en beroepsregels voor de registeraccountant. Het weerhield een deel van de beroepsgroep er niet van dat collectieve eergevoel aan de wilgen te hangen en de eigen verdiensten te laten prevaleren. In 2014 riep de toenmalige minister van Financiën Dijsselbloem de accountants op 'hun beroepseer weer terug te krijgen'. Een nobel streven, maar in hoeverre is dat nog een haalbare kaart? Dit boek biedt een rijke bundeling aan bijdragen met voornamelijk positieve inzichten, scherpe analyses en verhalen van mensen uit of in de nabijheid van de accountancysector. Met als centrale vraag hoe staat het eigenlijk met de beroepseer van de accountant en wat is er (meer) nodig de accountant te helpen goed werk te leveren in dienst van ons allemaal? Met bijdragen van onder anderen: Arnout van Kempen, Thijs Smit, Martin Martinoff, Marcel Pheijffer, Therese Grohnert, Roger Meuwissen, Wim Gijselaers, Henk Scheffers, Frederique Six, Young Profs, Eric Smit, Boudewijn de Bruin, Arnold Schilder, Christopher Humphrey.

Dag in, dag uit verlenen artsen,verpleegkundigen, mantelzorgersen vrijwilligers geweldige zorg. Ook ontstonden er de afgelopen jaren prachtige initiatieven om de zorg te verbeteren. Tegelijkertijd bestaat er bij veel zorgverlenersen patiënten frustratie en onbegrip over het zorgbeleid van verschillende overheden. Deze bekijken de zorg eenzijdig als kostenpost. Hun relatie met partijen in de zorg verandertin een machtsstrijd die gewonnen moet worden. Dit roept veel weerstand op, verspilt energie, ontmoedigt en remt de positieve ontwikkelingen.Het kleine alternatief voor de zorg legt die twee werelden naast elkaar en bepleit een perestrojka voor de zorg. Het doet een klemmende oproep aan de overheden en alle partijenin de zorg om de blik te verbreden en zich te richten op het ontketenen en faciliteren van de overvloedig aanwezige positieve krachten. Het alternatief voor de zorg dient zichimmers allang aan. Het boek eindigt met het richtinggevend manifest 'Beroepseer +zorg op maat = het alternatief'.Het kleine alternatief is een toegankelijke en compactere uitgave van het in november 2015 verschenen 'Het alternatief voor de zorg'. Deze versie onderscheidt zich door de focus nog sterker op de dagelijkse praktijk van zorgverleners te leggen. Het kleine alternatief maakt hun belemmeringen inzichtelijk en laar zien het anders kan en moet.Reformatorisch DagbladRecensie door Huib de Vries'De introductie van marktwerking in de zorg moest de doelmatigheid in de zorg vergroten en de keuzevrijheid van de patiënt verruimen. Het resultaat is niet om over naar huis te schrijven. In de bundel "Het kleine alternatief voor de zorg" wordt een pleidooi gevoerd voor humaniteit boven bureaucratie.'

In de moderne samenleving zijn volop morele gezagsbronnen aanwezig. Politieke bestuurders onderbenutten deze echter stelselmatig vanwege machtskwesties en korte termijn belangen. Beleidsambtenaren en uitvoerende ambtenaren worden niet aangemoedigd om zich met publieke en professionele waarden actief bezig te houden, of worden zelfs tegengewerkt. Een levend en rijk ambtelijk statuut kan hen helpen om een betere plaats af te dwingen voor de morele bronnen voor publiek gezag. Dit essay bepleit invoering van een dergelijk kompas dat helpt de weg te wijzen naar duurzamer en gezaghebbender optreden van de overheid.

In de moderne samenleving zijn volop morele gezagsbronnen aanwezig. Politieke bestuurders onderbenutten deze echter stelselmatig vanwege machtskwesties en korte termijn belangen. Beleidsambtenaren en uitvoerende ambtenaren worden niet aangemoedigd om zich met publieke en professionele waarden actief bezig te houden, of worden zelfs tegengewerkt. Een levend en rijk ambtelijk statuut kan hen helpen om een betere plaats af te dwingen voor de morele bronnen voor publiek gezag. Dit essay bepleit invoering van een dergelijk kompas dat helpt de weg te wijzen naar duurzamer en gezaghebbender optreden van de overheid. Gabriël van den Brink is emeritus hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde Tilburg University en werkt nu als hoogleraar wijsbegeerte bij Ethos, Vrije Universiteit Amsterdam. Thijs Jansen is senior onderzoeker aan de Tilburgse School voor Politiek en bestuur aan Tilburg University & directeur van Stichting Beroepseer.

Aan de universiteit ligt sterk de nadruk op onderzoekscompetitie.Hierdoor is een ratrace ontstaan waarin bepaalde wetenschappers sterk in het voordeel zijn: de ambitieuze onderzoekers die strategisch aan hun carrière werken, voornamelijk met hun eigen 'papers' bezig zijn en relatief weinig voor hun collega's doen. Ze hechten zich nauwelijks aan de gemeenschap waarvan ze deel uitmaken, laat staan dat ze iets voor hun maatschappelijke omgeving willen doen. Dit boek wijst competitie niet af, maar pleit voor een betere balans: meer oog voor samenwerken, variatie en maatschappelijke relevantie.De uitgave van deze bundel is mogelijk gemaakt door financiële ondersteuning van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)